Cykl reakcji można schematycznie opisać w następujący sposób:
- Fakty – coś się wydarza i obie osoby wiedzą co to było
- Pojawiają się myśli na ten temat,lub uaktywniają się schematy myślenia owocujące konkretnymi myślami.
- Pojawiają się emocje powiązane z myślami lub schematami.
- Następuje reakcja na podstawie myśli i emocji.
- Druga osoba reaguje w odpowiedzi.
Schematy myślenia, nazywane też wzorcami służą do usprawnianie reakcji. Ułatwiają nam podejmowanie szybkich decyzji i niezwłoczne reagowanie na podstawie rozpoznania podobieństw tego co się dzieje do czegoś, co już znamy. Choć ten model (wypracowany ewolucyjnie) jest bardzo skuteczny w prostych sytuacjach, to w przypadku bliskich związków często się nie sprawdza. Między osobami pozostającymi w bliskiej relacji pojawia się wiele aspektów, wiele płaszczyzn, które mają wpływ na całokształt interakcji. Jeśli nie bierzemy ich pod uwagę, wciąż obracamy się wśród tych samych podejść, tych samych nawykowych reakcji.
W takich okolicznościach lepiej sprawdza się dokładne zbadanie co się wydarzyło, dlaczego i co ma największe znaczenie.
Jak najczęściej relacja wkracza na „Jazdę po rondzie”?
- Coś się dzieje (lub coś co miało się dziać się nie dzieje), lub ktoś coś mówi.
- W drugiej osobie budzą się odczucia na podstawie których, przy użyciu myślenia schematycznego wysnuty zostaje wniosek dotyczący intencji, motywacji pierwszej osoby.
- Druga osoba wypowiada swoje przekonania dotyczące motywacji i intencji pierwszej osoby. Na tym etapie zaczynamy mówić o partnerze / partnerce oceniając i odnosząc się do swoich wyobrażeń na jej temat.
- Pierwsza osoba broni się, lub atakuje w reakcji na ocenę (nietrafioną) jej osoby
Od tego momentu rozwija się rozmowa na temat emocji, które powstały na podstawie pierwszego, najmocniejszego odczucia. Kłótnie takie mogą trwać długo, nie przynosić żadnych rozwiązań i pozostawiać po sobie zmęczenie i poczucie beznadziei.
Wyjść z błędnego koła pozwala:
- Dopytanie się o rzeczywiste intencje i upewnienie się, że dobrze się je rozumie
- Nazwanie pierwszego odczucia
- Przyjrzenie się w jaki sposób konkretna reakcja wzbudza silną reakcję oraz do czego ona prowadzi, jeśli nie zostanie poddana refleksji.
- Dokładne nazwanie na co każde z was nie chce się zgadzać i dlaczego.
Przerwanie automatycznych reakcji i weryfikacja przydatności schematu zachowań pozwala na refleksję czego dotyczy ta wymiana. Następnym krokiem, który może w znaczący sposób zmienić jakość komunikacji jest pytanie:
Co możemy zrobić, żebyśmy oboje poczuli się lepiej?